Er Archiu Generau d’Aran (A.G. d’Aran) forme part dera “Xarxa d’Arxius Comarcals” dera Generalitat de Catalonha. Era sua creacion siguec acordada per convèni soscrit eth 7 de seteme de 1995 entre eth Departament de Cultura dera Generalitat de Catalonha, eth Conselh Generau d’Aran e er Ajuntament de Vielha-Mijaran. Es sues installacions sigueren inaugurades, eth 2008, peth Plan Aunorable senhor Jordi Pujol, President dera Generalitat de Catalonha. Eth Conselh Generau d’Aran a delegada era gestion des dera sua creacion.
Er A.G.d’Aran ingrèsse reglamentàriament era documentacion deth Conselh Generau d’Aran, e mejançant convèni, era des autes institucions publiques e privades o ben de persones fisiques o juridiques que volguen cedir en depòsit o dar es sòns hons. Er archiu les a de mantier en bones condicions de conservacion e de hèr-les accessibles as investigadors, a trauèrs des esturments de descripcion, entà que devenguen ua airina entar estudi e era difusion der auviatge documentau aranés.
Es depòsits compden damb 553,20 mètres linhaus (31.12.2008) de documentacion des sègles XIV enquiath XXI. Eth hons deth Conselh Generau d’Aran e der Ajuntament de Vielha-Mijaran configuren eth sòn nuclèu mès significatiu. D’auti hons publics e privadi d’interès s’an incorporat com se pòt veir en quadre de hons.
Er archiu ei plaçat en Çò d’Ademà, mès coneishut coma Era Casa deth Senhor d’Arròs, edifici bastit ath torn der an 1820. Cònste d’ua sala de consulta e d’atencion as investigadors e estudiosi, ua sala de depòsit damb armari compacte ath delà d’estatgères de paret, ua sala de recepcion e triga de documents e ua sala de desinfeccion.